به‌گزارش خبرنگار میراث‌آریا، سپهر زارعی با اعلام این خبر اظهار کرد: بررسی باستان‌شناسی محوطه پارینه‌سنگی دهتل در دو بازه زمانی مرداد تا شهریور و مهر تا آبان ۱۴۰۴، با هدف شناسایی، مستندسازی و تحلیل نظام‌مند داده‌های باستان‌شناختی مربوط به دوران پارینه‌سنگی انجام شد.

وی با اشاره به اهمیت محوطه گفت: محوطه دهتل به‌واسطه وجود سنگ‌نگاره‌های متنوع و کم‌نظیر بر روی تخته‌سنگ‌های آهکی بزرگ و نیمه‌گرد، جایگاهی ویژه در میان محوطه‌های باستانی جنوب کشور دارد. هنرمندان اواخر پیش‌ازتاریخ تا دوران تاریخی، نقوش انسانی، حیوانی، اشکال انتزاعی و کتیبه‌های پهلوی و متأخرتر را بر سطح این صخره‌ها حک کرده‌اند.

زارعی یادآور شد: نخستین بررسی مقدماتی این منطقه در سال ۱۳۸۹ منجر به شناسایی پراکندگی وسیعی از دست‌تراش‌های سنگی در جنوب روستا تا دامنه کوه پرلاور شد. این یافته‌ها سرآغاز مطالعات گسترده‌ای بود که امروز، ابعاد تازه‌ای از حیات انسان‌های اولیه را در این بخش از فلات ایران روشن کرده است.

به‌گفته معاون میراث‌فرهنگی هرمزگان، محوطه دهتل با وسعتی نزدیک به ۴۰۰ هکتار، در منطقه گوده از بخش مرکزی شهرستان بستک و در فاصله حدود ۸۰ کیلومتری از پس‌کرانه‌های شمالی خلیج فارس قرار دارد. این محدوده بر روی مخروط‌افکنه‌های بزرگ کوه پرلاور با پهنایی نزدیک به چهار کیلومتر گسترش یافته است.

زارعی افزود: پراکنش گسترده دست‌تراش‌های سنگی در این محدوده نشان می‌دهد که ناحیه دهتل در دوره‌های پلیستوسن قدیم و میانی، یعنی بیش از ۲۰۰ هزار سال پیش، بارها مورد استفاده انسان‌های پارینه‌سنگی قرار گرفته است. وفور سنگ‌خام مناسب، به‌ویژه در دامنه‌های پرلاور، زمینه تولید ابزارهای بزرگ آشولی را فراهم می‌کرد و وجود چشمه‌ها و آب‌کندهای فصلی از عوامل مهم در انتخاب این زیستگاه به‌شمار می‌رفت.

وی درباره روش‌شناسی مطالعات اخیر گفت: برای نمونه‌برداری نظام‌مند یافته‌های سطحی، بسته به توپوگرافی محوطه، از چند راهبرد علمی بهره گرفته شد؛ از جمله برداشت کامل داده‌ها در شبکه‌های ۱۰×۱۰ متری، مستندسازی محدوده‌های در خطر توسعه روستایی، و ثبت یافته‌ها با فناوری فوتوگرامتری.

زارعی همچنین از اجرای مطالعات زمین‌ریخت‌شناسی و سنگ‌شناسی برای تحلیل نحوه شکل‌گیری مخروط‌افکنه‌ها و شناخت منابع سنگ‌خام مورد استفاده انسان‌های پارینه‌سنگی خبر داد.

سرپرست هیأت باستان‌شناسی دهتل خاطرنشان کرد: در این بررسی، مجموعه‌ای از ابزارهای بزرگ سنگی شامل تبرهای دستی، شکافنده‌ها و خراشنده‌های سنگین شناسایی شد که به صنعت آشولی و دوره پارینه‌سنگی قدیم تعلق دارند. تمرکز اصلی این پروژه بر ثبت دقیق مکانی داده‌ها، نمونه‌برداری از سنگ‌خام، و تحلیل تطبیقی داده‌ها با بهره‌گیری از سامانه‌های GIS و تصاویر سنجش‌ازدور بوده است.

زارعی تأکید کرد: محوطه دهتل به‌دلیل موقعیت جغرافیایی ویژه، دسترسی به منابع آب فصلی و مواد خام مناسب ابزارسازی، از محوطه‌های کلیدی در مطالعات پارینه‌سنگی جنوب ایران به‌شمار می‌رود.

وی افزود: نتایج نهایی این پژوهش پس از تکمیل تحلیل‌های آزمایشگاهی و مقایسه تطبیقی با سایر محوطه‌های پارینه‌سنگی غرب آسیا منتشر خواهد شد. امید است یافته‌های این بررسی، مبنایی برای ثبت ملی محوطه دهتل و حفاظت مؤثر از یکی از وسیع‌ترین و غنی‌ترین محوطه‌های آشولی و سنگ‌نگاره‌ای ایران باشد.

انتهای پیام/